Ποιά στάση θα κρατήσουν οι Πρυτάνεις για τους αιώνιους φοιτητές και τις διαγραφές. Κατά της οριζόντιας διαγραφής χωρίς να ληφθούν υπόψη άλλα κριτήρια, είναι το σύνολο των Πρυτάνεων των πανεπιστημίων της χώρας.
Στο πλαίσιο της 108ης Συνόδου Πρυτάνεων, η οποία θα πραγματοποιηθεί στη Χαλκιδική από την Τρίτη 6 Μαΐου έως την Παρασκευή 9 Μαΐου 2025, με τη συμμετοχή και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, θα συζητηθεί – μεταξύ άλλων – το φλέγον ζήτημα των αιωνίων φοιτητών. Αντί της οριζόντιας διαγραφής, η λύση της διάκρισης των φοιτητών σε «ενεργούς» και «ανενεργούς», καθώς και της παράτασης της προθεσμίας για την εφαρμογή του νόμου για τρία εξάμηνα, είναι εκείνη που προκρίνεται από τους Πρυτάνεις, σύμφωνα με όσα δηλώνουν στο Πρώτο θέμα.
«Θα πρέπει να δοθεί η ευκαιρία σε όσους φοιτητές είναι ενεργοί, να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους», δηλώνει ο Γεράσιμος Σιάσος, πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο protothema, για να προσθέσει: «Ο νόμος πρέπει να εφαρμοστεί σε εκείνους, οι οποίοι δεν κάνουν εγγραφή στα εξάμηνα, δεν συμμετέχουν σε εξετάσεις, δεν έχουν επαφή με το πανεπιστήμιο», συνοψίζοντας τη γραμμή της Συνόδου.
Ποιοι θεωρούνται «ενεργοί» φοιτητές; «Ακολουθώντας τις αποφάσεις της τελευταίας Συνόδου Πρυτάνεων, τασσόμαστε υπέρ της διάκρισης μεταξύ ενεργών και ανενεργών φοιτητών. Αυτό είναι το βασικό και θα πρέπει να ληφθεί υπόψη σαν μία μόνιμη τροποποίηση του νόμου», υπογραμμίζει η Πρύτανις του Παντείου Πανεπιστημίου, Χριστίνα Κουλούρη, η οποία συμμετέχει στο Προεδρείο της 108ης Συνόδου. Ωστόσο, όπως εξηγεί η ίδια, «εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε σε κάποια κίνηση, όπως αυτή της διάκρισης μεταξύ των φοιτητών, εάν δεν υπάρξει σχετική νομοθετική ρύθμιση. Για το λόγο αυτό, διεκδικούμε να αλλάξει ο νόμος – τις λεπτομέρειες, θα τις εξετάσουμε από κοινού με το υπουργείο Παιδείας στη συνέχεια».
Ο Πρύτανης του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, Ιωάννης Χατζηγεωργίου, θεωρεί πως «πρέπει οπωσδήποτε να επικαιροποιηθούν τα μητρώα των φοιτητών. Υπάρχουν πάρα πολλοί φοιτητές, οι οποίοι είναι ανενεργοί. Την ίδια στιγμή, ομόφωνο ήταν το αίτημα όλων των Πρυτάνεων προς το υπουργείο Παιδείας, για να υπάρξει πρόνοια απέναντι στους φοιτητές, που έχουν τη δυνατότητα λήψης πτυχίου. Τα ακριβή κριτήρια, θα οριστούν από το υπουργείο και εξαρτώνται από την πολιτική ηγεσία – εμείς, αναμένουμε τις ανακοινώσεις τους».
Από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο Πρύτανης Χαράλαμπος Φείδας, παραπέμπει στη σχετική απόφαση της Συγκλήτου, σύμφωνα με την οποία δεν πρέπει να προχωρήσει η οριζόντια εφαρμογή του νόμου: «Να τροποποιηθεί ο νόμος δίνοντας τη δυνατότητα στους ενεργούς φοιτητές να τελειώσουν τις σπουδές τους», συνοψίζει ο ίδιος την προσέγγιση του ΑΠΘ. Σχετικά με το ποιος θα μπορούσε να είναι ένας ρεαλιστικός στόχος για τα μαθήματα, θα πει: «Αν και υποκειμενικό το κριτήριο, θα έλεγα ότι αφορά σε υπό διαγραφή φοιτητές, που έχουν περάσει τα μισά μαθήματα, συνεχίζουν να δηλώνουν μαθήματα και να συμμετέχουν στις εξετάσεις μετά το 2021 – οπότε και ψηφίστηκε ο νόμος. Αντιστοιχούν στο 10-15% περίπου των φοιτητών. Βρίσκονται, δηλαδή, κοντά στη λήψη του πτυχίου, αρκεί να τους δοθεί η ευκαιρία».
Ο Πρύτανης του ΑΠΘ, ωστόσο, διαφωνεί με τη λύση της χρονικής παράτασης των σπουδών: «Δεν λύνει το πρόβλημα η παράταση ενός έτους μόνο για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, γιατί πάντα θα υπάρχει εκείνος που είναι κοντά στη λήψη του πτυχίου. Ας πούμε, ότι δίνεται παράταση για άλλες τρεις εξεταστικές, περνάει κάποιος μαθήματα και φτάνει τα 49 μαθήματα ενώ χρειάζονται 50 για να πάρει πτυχίο. Θα αναγκαστούμε να τον διαγράψουμε επειδή χρωστάει ένα μάθημα; Άρα πάλι θα είμαστε στην ίδια θέση που είμαστε και τώρα – ότι, δηλαδή, θα υπάρχουν φοιτητές που είναι πολύ κοντά στη λήψη του πτυχίου και για ένα ένα, δύο, τρία ή τέσσερα μαθήματα, θα αναγκαστούν να διαγραφούν. Προσωπικά, θα έλεγα πως πρέπει να μην δοθεί παράταση για την εφαρμογή του νόμου αλλά να ληφθούν υπόψη πρόσθετα κριτήρια, τα οποία θα ισχύουν σε βάθος χρόνου».
Υπέρ της παράτασης της εφαρμογής του νόμου κατά τρία εξάμηνα και με όριο το 25% των οφειλόμενων μαθημάτων από τους υπό διαγραφή φοιτητές, τοποθετείται ξεκάθαρα ο Πρύτανης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Φώτιος Μάρης: «Σε όσους φοιτητές κάνουν μία προσπάθεια να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και είναι σχετικά κοντά στον στόχο τους, πρέπει να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για να πάρουν το πτυχίο τους. Πιστεύουμε, επομένως, ότι πρέπει να τους δοθεί μία παράταση της τάξης του ενός έτους, δηλαδή τριών εξεταστικών επιπλέον. Από την άλλη, όσοι πραγματικά δεν είναι ενεργοί, δηλαδή για χρόνια δεν δηλώνουν μαθήματα, δεν συμμετέχουν στην εξεταστική, είναι εντελώς ‘παγωμένοι’, προφανώς και πρέπει να διαγραφούν – άλλωστε, εκείνοι μας έχουν διαγράψει πρώτοι».
Προσδιορίζοντας χρονικά την έννοια του ποιος βρίσκεται ‘κοντά στο πτυχίο’, ο κ. Μάρης εξηγεί: «Θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν όσοι χρωστούν 10 ή 12 μαθήματα, δηλαδή περίπου το 25% του συνόλου των μαθημάτων. Αυτό θα ήταν ένας εφικτός στόχος – εάν, δηλαδή, χρωστούν το ένα από τα τέσσερα χρόνια των προπτυχιακών τους σπουδών. Στο σύνολο των 40 μαθημάτων, εκείνος που χρωστά 10 ή 12 μαθήματα, μπορεί να τα καταφέρει εάν προστεθούν 5 εξεταστικές (οι δύο, τον ερχόμενο Ιούνιο και Σεπτέμβριο, συν άλλες τρεις για να καλυφθούν τα οφειλόμενα μαθήματα). Με τον τρόπο αυτό, θεωρώ ότι θα ενεργοποιηθεί η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών, οι οποίοι ενδιαφέρονται και θα πάρουν το πτυχίο τους».
Ως «απόλυτα λογική», θεωρεί τη λύση της διάκρισης μεταξύ ενεργών και ανενεργών φοιτητών ο Πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασίλης Βασδέκης. «Όποιος γνωρίζει την ελληνική πραγματικότητα, μπορεί να αντιληφθεί ότι τέτοιου είδους αποφάσεις δεν εφαρμόζονται από τη μία μέρα στην άλλη. Από εκεί που βρισκόμασταν για δεκαετίες σε μία κατάσταση πλήρους ελευθερίας όσον αφορά τον έλεγχο των σπουδών, ξαφνικά να περάσουμε στον πλήρη έλεγχο. Για τη μετάβαση από τη μία κατάσταση στην άλλη, απαιτείται ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Και κυρίως, εκείνοι που πραγματικά επιθυμούν να τελειώσουν, να διευκολυνθούν να τελειώσουν».
Η διάκριση μεταξύ των φοιτητών, δεν είναι πάντα εύκολη, όπως σημειώνει ο κ. Βασδέκης, επειδή καθώς θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο αριθμός των μαθημάτων, που μπορεί πραγματικά να ολοκληρώσει σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. «Κάποιος που
ενδιαφέρεται να προχωρήσει και να τελειώσει τις σπουδές του, είναι αναμενόμενο ότι θα δίνει εξετάσεις τουλάχιστον την τελευταία διετία μέχρι την έναρξη εφαρμογής του νόμου. Η χρονική παράταση, είναι απαραίτητη για τη διευκόλυνσή του».
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Δημήτρης Παπαγεωργίου επισημαίνει την ανάγκη να καθορίσει το υπουργείο ακριβέστερα τις παραμέτρους για τη διαγραφή των φοιτητών ενώ αναφέρεται στην απόφαση της προηγούμενης Συνόδου για τη χορήγηση της δυνατότητας στους φοιτητές που επιθυμούν, να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. «Προφανώς, εφόσον δοθεί χρονική παράταση, θα πρέπει να συνδέεται με έναν εφικτό στόχο, όχι να χρωστούν τα παιδιά τα 4/5 των μαθημάτων… Αν και δεν είμαι σε θέση να προσδιορίσω αριθμητικά τον ακριβή αριθμό μαθημάτων, σίγουρα θα πρέπει να χρωστούν λιγότερα από τα μισά», υπογραμμίζει.
Τονίζει, όμως, παράλληλα την ανάγκη – πέραν της γενικής ρύθμισης από το υπουργείο Παιδείας, «να δίνεται στα ίδια τα πανεπιστήμια η δυνατότητα να διαμορφώσουν το πλαίσιο, καθώς υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ των Τμημάτων, όπως και των διδακτικών μονάδων των μαθημάτων. Επίσης, υπάρχει η εξής ιδιαιτερότητα: υπάρχουν μαθήματα, τα οποία πρέπει οπωσδήποτε να έχεις περάσει για να μπορέσεις να συνεχίσεις στα επόμενα. Κι εκεί, αναμένονται διευκρινίσεις». Καταλήγοντας, ο κ. Παπαδημητρίου υποστηρίζει πως «θα ήταν λογικό να δοθεί μία παράταση γενικού τύπου από το υπουργείο και οδηγίες και να εφαρμοστεί πλέον από τα πανεπιστήμια, ή καλύτερα από τα Τμήματα το σχήμα των διαγραφών, με βάση και το πρόγραμμα σπουδών τους. Αυτό, θα μπορούσε να ολοκληρωθεί σε ένα ή δύο χρόνια».
«Παραμένουμε στην ίδια γραμμή με την προηγούμενη Σύνοδο, δηλαδή να μην υπάρξει οριζόντια διαγραφή», δηλώνει ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γεώργιος Κοντάκης. «Θέλουμε πραγματικά να δώσουμε την ευκαιρία σε όσους το θέλουν, στους ενεργούς φοιτητές, να λάβουν πτυχίο». Όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, «δεν θα ‘έκοβα’ κανέναν που θέλει λίγο ακόμη για να φτάσει στο τέλος. Μέσα στις προτάσεις μας, θα ήταν πριν την οριστική διαγραφή, να έρθουμε σε επικοινωνία με τους φοιτητές. Ήδη έχουμε δώσει σύσταση στα Τμήματα, να έρχονται σε επαφή με τους φοιτητές για να διερευνήσουν την κατάσταση. Την ευθύνη έχουν οι πρόεδροι των Τμημάτων. Ως Πανεπιστήμιο Κρήτης, προσπαθούμε να παράσχουμε βοήθεια στους φοιτητές μας, να αξιοποιούμε όποια ευκολία δίνει ο νόμος. Κι αυτό, δεν είναι αυτονόητο, επειδή δεν θα ήθελαν όλοι να δίνουν εξετάσεις 1000 άτομα… Στους δε φοιτητές, που διαμαρτύρονται, απαντάμε ‘εσείς που ενδιαφέρεστε, θα τελειώσετε’».
Αντιλαμβανόμενος πως δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες, ο κ. Κοντάκης κάνει ιδιαίτερη μνεία στους φοιτητές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα: «Για τα παιδιά που έχουν θέματα ψυχικής υγείας, έχουμε ενισχύσει την ψυχολογική υποστήριξη, φροντίζοντας να είναι ενεργή η υπηρεσία συμβουλευτικής υποστήριξης».
«Από την άλλη, δεν θα ήταν ρεαλιστικό να περιμένουμε πως ένα παιδί που χρωστά τα μισά μαθήματα, θα μπορεί να τα περάσει σε ένα χρόνο. Επικεντρωνόμαστε στους φοιτητές, που είναι ενεργοί τα τελευταία δύο χρόνια – θα πρέπει να σκύψουμε από πάνω τους να δούμε τί συμβαίνει», καταλήγει.