Πίνακας περιεχομένων

Μια πανελλαδική έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής (), που διεξήχθη την άνοιξη του 2025, καταγράφει τις απόψεις των πολιτών γύρω από ζητήματα που αφορούν την τεχνολογία, τις κοινωνικές αξίες και την ηθική της ζωής. Το δείγμα περιελάμβανε 1.207 άτομα άνω των 17 ετών, με κριτήρια φύλου, ηλικίας, εκπαίδευσης και γεωγραφικής περιοχής.

Δείτε στο τα  ευρήματα που αποκαλύπτουν βαθιά επιφυλακτικότητα απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά και σαφή στροφή προς την αποδοχή της ατομικής απόφασης σε θέματα όπως η τεχνητή υποστήριξη ζωής ή η αναπαραγωγή με ιατρικά μέσα. Ο δημόσιος διάλογος για την ηθική διαχείριση της τεχνολογίας και της ανθρώπινης ευαλωτότητας αποδεικνύεται πιο αναγκαίος από ποτέ.

Δείτε επίσης 

Εκτεταμένη δυσπιστία απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη και το διαδίκτυο

Πάνω από 4 στους 10 πολίτες πιστεύουν ότι το διαδίκτυο έως το 2040 θα έχει αρνητική επίδραση στον κόσμο. Μόλις το 26% εκφράζει θετική προσδοκία, ενώ σχεδόν το 1/3 παραμένει ουδέτερο ή δεν απαντά. Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο απαισιόδοξη όταν η ερώτηση αφορά την Τεχνητή Νοημοσύνη: το 78% θεωρεί ότι θα υπονομεύσει τις ανθρώπινες σχέσεις, ενώ μόνο 7% την αξιολογεί ως θετική επιρροή.

Ανάλογη ανησυχία καταγράφεται και ως προς τη σχέση της ΤΝ με τη δημοκρατία. Πάνω από 6 στους 10 φοβούνται ότι θα έχει αρνητικό αντίκτυπο, την ώρα που μόνο το 9% προβλέπει ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών.

Επιμονή στον ανθρώπινο έλεγχο και στην αξιοπιστία της πληροφορίας

Η ανάγκη για ανθρώπινη εποπτεία στις εφαρμογές ΤΝ αναδεικνύεται ως κυρίαρχη αξία. Το 71% απορρίπτει την ιδέα να λειτουργούν συστήματα χωρίς ανθρώπινο έλεγχο, ενώ μόλις το 13% θα αποδεχόταν πλήρη αυτονομία τεχνητής νοημοσύνης. Σχετικά με τη χρήση ρομπότ στη φροντίδα ηλικιωμένων ή ασθενών, το 45% εκφράζει ξεκάθαρη δυσπιστία, έναντι ενός 25% που δηλώνει θετικά διακείμενο.

Σε ό,τι αφορά την πληροφορία στο διαδίκτυο, πάνω από 80% τάσσονται υπέρ του ελέγχου για την αποτροπή παραπληροφόρησης ή εγκληματικών πράξεων. Ωστόσο, ένα υπολογίσιμο ποσοστό φοβάται τον κίνδυνο λογοκρισίας, γεγονός που αναδεικνύει τη δυσκολία επίτευξης ισορροπίας ανάμεσα στην ελευθερία και την ασφάλεια.

Υπέρ της διακοπής τεχνητής υποστήριξης ζωής και της ατομικής βούλησης

Έξι στους δέκα πολίτες συμφωνούν με τη δυνατότητα διακοπής της τεχνητής υποστήριξης ζωής σε περιπτώσεις όπου ο ασθενής βρίσκεται σε μη αναστρέψιμη κατάσταση, όπως βαθύ κώμα χωρίς προοπτική ανάρρωσης. Το υπόλοιπο ποσοστό είτε διαφωνεί είτε παραμένει αναποφάσιστο, ακολουθώντας τη σημερινή στάση του νόμου.

Ανάλογη στροφή παρατηρείται και στο θέμα των προγενέστερων οδηγιών. Το 60% υποστηρίζει ότι τέτοιου είδους γραπτές εντολές για την υγειονομική φροντίδα ενός ατόμου θα πρέπει να είναι δεσμευτικές για τους γιατρούς και τους συγγενείς, ενώ το 30% εκφράζει προτίμηση για πιο ευέλικτη εφαρμογή. Η τάση ενισχύει την αντίληψη ότι η προσωπική βούληση πρέπει να διαφυλάσσεται, ακόμη και όταν το άτομο δεν είναι σε θέση να την εκφράσει.

Ισχυρός διχασμός για την παρένθετη μητρότητα και τη γενετική επιλογή

Το 62% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι μια παρένθετη μητέρα δεν πρέπει να κρατήσει το παιδί που κυοφορεί για λογαριασμό άλλων. Ωστόσο, σχεδόν 3 στους 10 εκφράζουν διαφορετική γνώμη, αναγνωρίζοντας πιθανό δικαίωμα λόγω του ψυχολογικού δεσμού της κύησης. Το ζήτημα παραμένει εξαιρετικά σύνθετο και ευαίσθητο.

Η συζήτηση επεκτείνεται και στο θέμα της αμοιβής: 47% απορρίπτουν την ιδέα πλήρους αμοιβής πέρα από την αποζημίωση εξόδων, ενώ 45% υποστηρίζουν ότι η παρένθετη μητρότητα είναι εργασία που πρέπει να πληρώνεται. Το εύρημα δείχνει ότι η κοινή γνώμη δεν αντιμετωπίζει πλέον αυτό το ζήτημα μόνο με βάση την αλληλεγγύη, αλλά και ως κοινωνική υπηρεσία.

Σε σχέση με τη γενετική επιλογή κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση, η πλειονότητα -πάνω από 70%- απορρίπτει την ιδέα επιλογής φύλου ή χαρακτηριστικών του παιδιού. Ωστόσο, ένα 25% δείχνει ενδιαφέρον για τη δυνατότητα επιλογής, γεγονός που υποδηλώνει σταδιακή μετατόπιση προς τη θετική αποδοχή της τεχνολογίας σε επιμέρους πτυχές του οικογενειακού προγραμματισμού.

Δείτε εδώ