Καμπανάκι για την ψυχική υγεία των παιδιών – Πώς τα social media επιβαρύνουν την κατάσταση

Σε οριακό σημείο φαίνεται πως έχει φτάσει η κρίση ψυχικής υγείας στους ανήλικους παγκοσμίως, με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης να αναδεικνύονται σε βασικό επιβαρυντικό παράγοντα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της οργάνωσης KidsRights που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Erasmus του Ρότερνταμ, καταγράφει πως τουλάχιστον το 14% των παιδιών και εφήβων ηλικίας 10 έως 19 ετών εμφανίζουν ζητήματα ψυχικής υγείας. Παράλληλα, καταγράφεται ένας ιδιαίτερα ανησυχητικός δείκτης αυτοκτονιών στους εφήβους 15-19 ετών, με παγκόσμιο μέσο όρο τους 6 θανάτους ανά 100.000 άτομα.

«Καμπανάκι» για τις κυβερνήσεις από την KidsRights

Ο ιδρυτής και πρόεδρος της KidsRights, Μαρκ Ντουλαέρτ, κάνει λόγο για μια κρίση που «δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί». Όπως δήλωσε, η κατάσταση έχει πλέον ξεπεράσει το όριο της ανησυχίας, κυρίως εξαιτίας της «ανεξέλεγκτης εξάπλωσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία ευνοούν την αλληλεπίδραση και όχι την ασφάλεια των παιδιών».

Η έκθεση KidsRights Index, η οποία αποτιμά την πρόοδο 194 χωρών ως προς τα δικαιώματα των παιδιών, εντοπίζει στενή σύνδεση ανάμεσα στην ψυχική επιδείνωση των ανηλίκων και αυτό που χαρακτηρίζεται ως «προβληματική χρήση» των social media – δηλαδή μια εθιστική, καταναγκαστική συμπεριφορά που επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργικότητα και την καθημερινότητά τους.

Ψηφιακή εξάρτηση χωρίς όρια και ελλιπή δεδομένα

Η έκθεση επισημαίνει το κενό που υπάρχει σε επίσημα στοιχεία για την ψυχική υγεία των παιδιών, υπογραμμίζοντας ότι η απουσία τους εμποδίζει την υιοθέτηση στοχευμένων πολιτικών. Παράλληλα, αναδεικνύεται η επιτακτική ανάγκη για συντονισμένη δράση σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε να αναχαιτιστεί η αρνητική επίδραση του ψηφιακού κόσμου στη νέα γενιά.

«Οι κυβερνήσεις προσπαθούν με καθυστέρηση να περιορίσουν μια ψηφιακή κρίση που επανακαθορίζει την παιδική ηλικία», προειδοποιεί ο Ντουλαέρτ, ζητώντας να τεθεί ως προτεραιότητα η ευημερία των παιδιών έναντι του επιχειρηματικού κέρδους των τεχνολογικών κολοσσών.

Η Ευρώπη στο επίκεντρο του ψηφιακού εθισμού

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην Ευρώπη, η οποία καταγράφει τα υψηλότερα ποσοστά «προβληματικής» χρήσης στα 13χρονα, με ποσοστό 13%.

Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το 39% των 15χρονων στην ίδια ήπειρο διατηρεί αδιάλειπτη επαφή με τους συνομηλίκους του μέσω διαδικτύου, ενδεικτικό μιας βαθιάς και διαρκούς εξάρτησης.

Ελληνική πρωτοβουλία για ρύθμιση της πρόσβασης των παιδιών

Η ανησυχία για τις επιδράσεις των social media φτάνει πλέον και σε ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η Ελλάδα, με τη στήριξη της Γαλλίας και της Ισπανίας, κατέθεσε την προηγούμενη εβδομάδα πρόταση στο Συμβούλιο Υπουργών στο Λουξεμβούργο, με την οποία ζητείται η θέσπιση ρυθμιστικού πλαισίου για την πρόσβαση των παιδιών στις ψηφιακές πλατφόρμες.\

Η συζήτηση γύρω από την ασφάλεια των παιδιών στα ψηφιακά μέσα αναζωπυρώθηκε μετά την κυκλοφορία της μίνι σειράς του Netflix «Adolescence», η οποία φέρνει στο φως τις τοξικές, σεξιστικές και μισογυνικές επιρροές στις οποίες εκτίθενται οι έφηβοι μέσω διαδικτύου. Η σειρά προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, οδηγώντας τις κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Γαλλίας να εξετάζουν την ένταξη της προβολής της στο σχολικό πρόγραμμα.

Ο Ντουλαέρτ τόνισε πως το «Adolescence» ανέδειξε εύγλωττα τις παγκόσμιες ανησυχίες γύρω από τη θωράκιση των παιδιών στις ψηφιακές πλατφόρμες, όμως συμπλήρωσε με νόημα: «Δεν αρκεί η αγανάκτηση – χρειαζόμαστε δράση».