Σημαντική παρέμβαση με στόχο την ενίσχυση της δημόσιας υγείας και των κρατικών υγειονομικών συστημάτων επιχειρεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, προτείνοντας δραστική αύξηση της φορολόγησης σε προϊόντα που σχετίζονται με χρόνιες ασθένειες. Στο επίκεντρο της πρότασης βρίσκονται τα ζαχαρούχα ποτά, το αλκοόλ και τα προϊόντα καπνού, με στόχο η τιμή τους να αυξηθεί κατά 50% μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Η πρωτοβουλία παρουσιάστηκε επίσημα από τον ΠΟΥ κατά τη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στη Σεβίλλη, υπό τον τίτλο «3 έως το 35». Η πρόταση αποσκοπεί όχι μόνο στον περιορισμό της κατανάλωσης επιβλαβών προϊόντων, αλλά και στη δημιουργία πρόσθετων κρατικών εσόδων, σε μια εποχή που οι παγκόσμιες αναπτυξιακές ενισχύσεις φθίνουν και το δημόσιο χρέος σε πολλές χώρες διογκώνεται.
Ο Τζέρεμι Φάραρ, αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ΠΟΥ με αρμοδιότητα την Προαγωγή της Υγείας, υπογράμμισε τη σημασία των λεγόμενων «υγειονομικών φόρων», χαρακτηρίζοντάς τους ως «ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία που διαθέτουμε». Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «είναι καιρός να δράσουμε».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Οργανισμού, η εφαρμογή της πρότασης παγκοσμίως θα μπορούσε να αποφέρει έως και 1 τρισεκατομμύριο δολάρια μέχρι το 2035. Τα στοιχεία αυτά βασίζονται σε παραδείγματα χωρών που έχουν ήδη εφαρμόσει αντίστοιχες πολιτικές, όπως η Κολομβία και η Νότια Αφρική.
Παρότι ο ΠΟΥ εδώ και δεκαετίες υποστηρίζει την επιβολή φόρων στον καπνό, και τα τελευταία χρόνια έχει εντείνει τις εκκλήσεις του για φορολόγηση και του αλκοόλ και των ζαχαρούχων ποτών, αυτή είναι η πρώτη φορά που προτείνεται συντονισμένη και συγκεκριμένη αύξηση τιμών για και τις τρεις κατηγορίες προϊόντων ταυτόχρονα. Ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, εξήγησε πως οι εν λόγω φόροι μπορούν να ενισχύσουν ουσιαστικά τα εθνικά συστήματα υγείας, προσφέροντας στα κράτη «τα μέσα για να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα».
Δείτε επίσης Εφηβεία και κίνδυνοι: Αλκοόλ, Κάπνισμα και Ουσίες – Πότε να μιλήσετε και τι να πείτε
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που παρουσίασε ο οικονομολόγος του ΠΟΥ Γκιγιέρμο Σαντοβάλ, σύμφωνα με το οποίο μια κυβέρνηση χώρας μεσαίου εισοδήματος θα μπορούσε να αυξήσει τη φορολόγηση ώστε η τιμή ενός προϊόντος να ανέβει από τα 4 στα 10 δολάρια μέχρι το 2035, λαμβάνοντας υπόψη και τον πληθωρισμό.
Ο Σαντοβάλ αποκάλυψε ακόμη ότι σχεδόν 140 χώρες έχουν ήδη προχωρήσει σε αύξηση των φόρων στον καπνό, με τις τιμές να αυξάνονται κατά μέσο όρο πάνω από 50% την περίοδο 2012-2022. Παράλληλα, ο ΠΟΥ εξετάζει πλέον σοβαρά το ενδεχόμενο να επεκτείνει τις συστάσεις του και σε άλλες επιβαρυντικές για την υγεία κατηγορίες προϊόντων, όπως τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα.
Η στρατηγική αυτή έρχεται σε μια περίοδο που ο Οργανισμός κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την παγκόσμια επιβάρυνση από μη μεταδοτικά νοσήματα, όπως ο διαβήτης και διάφορες μορφές καρκίνου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για παρεμβάσεις που να λειτουργούν τόσο προληπτικά όσο και ενισχυτικά για τα συστήματα υγείας.
Δείτε εδώ Με ταυτότητα θα αγοράζουμε τσιγάρα και αλκοόλ – Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου για τους ανήλικους