Σχέδιο που προβλέπει το δικαίωμα εξαγοράς καταπατημένων ακινήτων του Δημοσίου από όσους ιδιώτες τα κατέχουν αυθαίρετα εδώ και δεκαετίες σε όλη την Ελλάδα προωθεί η κυβέρνηση.

Μέσω του σχεδίου αυτού, επιδιώκει να διασφαλίσει πρόσθετα έσοδα για τον Κρατικό Προϋπολογισμό, δίνοντας ταυτόχρονα τέλος στις πολύχρονες δικαστικές διαμάχες που κοστίζουν χρόνο και χρήμα στις αρμόδιες υπηρεσίες του Δημοσίου.

Σκοπός

Προς την κατεύθυνση υλοποίησης του συγκεκριμένου σχεδίου, η γενική γραμματέας Δημόσιας Περιουσίας Θεοπίστη Πέρκα εξέδωσε απόφαση με την οποία προβλέπεται η σύσταση ομάδας εργασίας που θα διατυπώσει προτάσεις σχετικά με τα κατεχόμενα ακίνητα του Δημοσίου. Στην απόφαση αναφέρεται συγκεκριμένα ότι το έργο της ομάδας εργασίας θα είναι «ο προσδιορισμός των όρων και των προϋποθέσεων της δυνατότητας εξαγοράς από τους αυθαίρετους καταπατητές των αυθαιρέτως κατεχομένων ακινήτων του Δημοσίου προκειμένου να εξασφαλιστεί η οριστική επίλυση του σχετικού προβλήματος και να διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον».

Πληροφορίες αναφέρουν ότι το πακέτο των προτάσεων για τους όρους και τις προϋποθέσεις εξαγοράς των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου θα «κτιστεί» πάνω σε παλαιότερα σχέδια προηγούμενων κυβερνήσεων που προβλέπουν την παροχή διευκολύνσεων προς τους ιδιώτες αυθαίρετους κατόχους των εκτάσεων ώστε να καταβάλουν προσιτά τιμήματα σε πολλές μηνιαίες ή διμηνιαίες δόσεις και με σημαντικού ύψους εκπτώσεις, οι οποίες ειδικά σε περιπτώσεις εφάπαξ πληρωμής θα υπερβαίνουν το 50%.

Ο… χάρτης

Το πρόβλημα των καταπατήσεων δημόσιων εκτάσεων είναι τεράστιο και χρονίζον. Σύμφωνα με στοιχεία των Περιφερειακών Διευθύνσεων Δημόσιας Περιουσίας της χώρας:

* Τα καταπατημένα ακίνητα του Δημοσίου έχουν ήδη καταγραφεί και ομαδοποιηθεί ανά περιφέρεια και έχει διαπιστωθεί ότι ανέρχονται σε 25.482 σε όλη την Ελλάδα.

* Η καταπάτηση της ακίνητης περιουσίας που ανήκει στο Δημόσιο είναι τεράστια και ανεξέλεγκτη. Στην Αττική το ποσοστό των καταπατημένων δημόσιων εκτάσεων προσεγγίζει το 80% του συνόλου των ακινήτων, ενώ σε άλλες περιοχές της χώρας τα ποσοστά των καταπατημένων δημόσιων κτημάτων κυμαίνονται από 47% έως και 70%.

Ειδικότερα:

1 Τα δημόσια ακίνητα στην περιοχή της Αττικής είναι μερικώς ή εξ ολοκλήρου καταπατημένα, σε ποσοστό που πιθανόν προσεγγίζει το 80%.

2 Τα δημόσια κτήματα στις περιοχές της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδος σε ένα μεγάλο ποσοστό, το οποίο μπορεί να φθάνει και το 70%, είναι καταπατημένα. Ενα τμήμα περίπου 10% δεν μπορούν να εντοπιστούν λόγω ελλιπών στοιχείων προσδιορισμού εντός των φακέλων των Υπηρεσιών. Ενα μεγάλο μέρος είναι καταπατημένα από τους δήμους με τη μορφή των κοινόχρηστων χώρων.

3 Σε Ηπειρο και Δυτική Μακεδονία κατέχονται αυθαίρετα 498 δημόσια κτήματα.

4 Στα νησιά του Αιγαίου, τα ποσοστά της αυθαίρετης κατοχής της Δημόσιας Αστικής και Αγροτικής Γης είναι, αντίστοιχα, 47% και 64%.

5 Στην Κρήτη:

* Από τα καταγεγραμμένα δημόσια κτήματα χωρικής αρμοδιότητας Ν. Ηρακλείου, 24 είναι καταπατημένα, άλλα εξ ολοκλήρου και άλλα σε τμήματα αυτών.

* Από τα καταγεγραμμένα δημόσια κτήματα χωρικής αρμοδιότητας Ν. Χανίων, έχουν καταπατηθεί τμηματικά 18 παλαιοί αιγιαλοί, 3 στρατιωτικά δημόσια κτήματα και ένα αρχαιολογικό δημόσιο κτήμα.

* Από τα καταγεγραμμένα δημόσια κτήματα χωρικής αρμοδιότητας Ν. Ρεθύμνου, έχουν καταπατηθεί 61 δημόσια κτήματα, μερικά εξ αυτών (παλαιοί αιγιαλοί) εν μέρει.

* Από τα καταγεγραμμένα δημόσια κτήματα χωρικής αρμοδιότητας Ν. Λασιθίου, έχει καταπατηθεί 1 δημόσιο κτήμα.

6 Στη Μακεδονία και τη Θράκη, τα καταπατημένα δημόσια ακίνητα ανέρχονται σε 1.281.

7 Τα καταγεγραμμένα ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου στο Ν. Αχαΐας είναι 1.706 και το μεγαλύτερο μέρος αυτών είναι καταπατημένα.

Παλαιότερες προσπάθειες

Αξίζει επίσης να επισημανθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που προαναγγέλλεται από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. διαδικασία κατάρτισης και προώθησης νομοσχεδίου για την εξαγορά των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου. Αλλά και η συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας-ΠΑΣΟΚ έχει προβεί σε παρόμοια εξαγγελία το 2014.

Ειδικότερα:

* Οπως προκύπτει από τον απολογισμό έργου τον οποίο συνέταξε και δημοσιοποίησε τον Νοέμβριο του 2016 ο απελθών τότε από τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης, στο υπουργείο Οικονομικών, ήδη από τα τέλη του 2016, ετοιμαζόταν σχέδιο νόμου για τη δυνατότητα εξαγοράς των ακινήτων αυτών από τους ιδιώτες που τα κατέχουν αυθαίρετα επί μακρόν «με γρήγορες διαδικασίες, προκειμένου αφενός να τακτοποιηθεί ένα επί δεκαετίες χρονίζον ζήτημα και αφετέρου την άμεση εισροή εσόδων στα ταμεία του κράτους». Οπως αναφερόταν, εξάλλου, στον απολογισμό έργου του κ. Αλεξιάδη, «στόχος του σχεδίου νόμου είναι η οριστική αντιμετώπιση των αυθαίρετων καταπατήσεων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου και ειδικότερα:

– Η αποδέσμευση της Πολιτείας από τα καταπατημένα ακίνητα που δεν είναι απαραίτητα για την εξυπηρέτηση των κρατικών σκοπών της ή δεν εμπίπτουν σε προστατευόμενες από ειδικές νομοθεσίες κατηγορίες ακινήτων, έναντι τιμήματος,

– η απελευθέρωση των υπηρεσιών και των δικαστηρίων από σημαντικό αριθμό δικών και εξόδων και

– η ικανοποίηση χρόνιων κοινωνικών προβλημάτων».

* Νομοσχέδιο για την εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου από τους αυθαίρετους κατόχους τους είχε εξαγγελθεί και από τη συγκυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, το 2014, διά στόματος του τότε υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη. Το νομοσχέδιο εκείνο προέβλεπε ότι όσοι ιδιώτες έχουν καταπατήσει ακίνητα του Δημοσίου μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 1993 μπορούσαν να γίνουν νόμιμοι κάτοχοί τους, καταβάλλοντας στις αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες τιμήματα χαμηλότερα έως και 80%.