Με κεντρικό σενάριο που θα προβλέπει ότι ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ θα επιτευχθεί χωρίς να χρειαστεί η περικοπή των συντάξεων από την 1η-1-2019 την οποία ορίζει ο ν. 4472/2017 αλλά και χωρίς την εφαρμογή του συνόλου των εξισορροπητικών αντίμετρων, τα οποία επίσης περιλαμβάνει ο ν. 4472/2017, στέλνει σήμερα η κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2019. Στο πλαίσιο αυτό θα περιλαμβάνονται και τα μέτρα κοινωνικών παροχών και φοροελαφρύνσεων ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Ωστόσο, από το σχέδιο που θα σταλεί στην Κομισιόν δεν θα απουσιάζει το λεγόμενο «σενάριο βάσης», που περιλαμβάνει την ψηφισμένη και συμφωνημένη περικοπή των συντάξεων μαζί με τα εξισορροπητικά αντίμετρα. Αιτία το γεγονός ότι δεν έχει υπάρξει ακόμη συμφωνία με τους θεσμούς για τον δημοσιονομικό χώρο των επόμενων ετών.
Μια σημαντική διαφορά από το προσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή στις αρχές του μήνα θα είναι ότι το σενάριο της μη περικοπής των συντάξεων και παράλληλα της εφαρμογής των εξαγγελιών του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ θα αποτυπώνεται όχι μόνο για το 2019 αλλά μέχρι και το 2022, το διάστημα για το οποίο η Ελλάδα θα πρέπει να επιτυγχάνει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Η προσθήκη αυτή είναι απαίτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι παρά τη μη εφαρμογή ενός μόνιμου μέτρου, όπως η περικοπή των συντάξεων και οι παράλληλες ελαφρύνσεις με κόστος 1,1 δισ. ευρώ που είχε και το αρχικό προσχέδιο, διασφαλίζεται η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.
ύμφωνα με το σενάριο της μη περικοπής των συντάξεων, το 2019 θα εφαρμοστεί ένα «πακέτο» κοινωνικών παροχών και φοροελαφρύνσεων πολύ μικρότερου δημοσιονομικού κόστους από αυτό που θα προκαλούσαν τα ήδη ψηφισθέντα αντίμετρα.
Στο «πακέτο» αυτό περιλαμβάνονται, συγκεκριμένα, τα παρακάτω μέτρα, τα οποία εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας από το βήμα της 83ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης:
- Ενίσχυση του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι»: Το τρέχον εργασιακό καθεστώς των 3.000 εργαζομένων στο πρόγραμμα θα μετατραπεί από ορισμένου χρόνου σε αορίστου.
- Ενίσχυση της Ειδικής αγωγής: Θα προσληφθούν 4.500 εκπαιδευτικοί και εξειδικευμένοι επιστήμονες σε θέσεις προσωπικού που τώρα καλύπτονται από συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Η δαπάνη σήμερα καλύπτεται από πόρους του ΠΔΕ. Οι νέες προσλήψεις θα χρηματοδοτηθούν από τον τακτικό προϋπολογισμό χωρίς να μεταβληθεί το τρέχον όριο δαπανών του ΠΔΕ. Παράλληλα θα μειωθεί ισόποσα το όριο για το προσωπικό ορισμένου χρόνου προκειμένου να μη μεταβληθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων συνολικά.
- Επιδότηση ενοικίου: Θα καλύπτεται εν μέρει η μηνιαία δαπάνη ενοικίου οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα και μικρής αξίας ακίνητη περιουσία. Ουσιαστικά, θα τροποποιηθεί ένα από τα ήδη ψηφισθέντα αντίμετρα το οποίο προβλέπει πολύ μεγαλύτερο αριθμό ωφελουμένων. Στόχος η ενίσχυση να περιοριστεί μόνο σε φτωχά νοικοκυριά που ενοικιάζουν τις κατοικίες στις οποίες διαμένουν.
- Μείωση ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι λοιποί αυτοαπασχολούμενοι και οι αγρότες. Θα μειωθεί ο συντελεστής κύριας ασφάλισης κατά 1/3, ενώ θα εφαρμοστεί ελάχιστη εισοδηματική βάση για την επικουρική ασφάλιση και την εφάπαξ παροχή. Το μέτρο στοχεύει στην αναστροφή της τάσης υπερφορολόγησης των παραπάνω ομάδων και στην ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης.
- Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών νέων εργαζομένων: Το μέτρο θα αφορά νέους ηλικίας έως 24 ετών και συνίσταται στην επιδότηση του 100% των εισφορών των εργαζομένων και του 50% των εργοδοτικών εισφορών. Η συγκεκριμένη δράση αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας των νέων και αναμένεται να οδηγήσει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας των νέων, που είναι η υψηλότερη στην Ε.Ε., αλλά και μειώνοντας το ποσοστό των νέων που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας.
- Μείωση ΕΝΦΙΑ: Θα μειωθεί μεσοσταθμικά κατά 10% το 2019.
Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των παραπάνω μέτρων έχει εκτιμηθεί στα 766 εκατ. ευρώ, χωρίς στο ποσό αυτό να συμπεριλαμβάνεται το κόστος από την ενίσχυση του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι». Επιπλέον στο πακέτο των μέτρων κοινωνικής πολιτικής που προβλέπει το σενάριο της μη περικοπής των συντάξεων εντάχθηκε και η αύξηση των οικογενειακών επιδομάτων, η οποία έχει δημοσιονομικό κόστος 260 εκατ. ευρώ. Το μέτρο αυτό είχε συμπεριληφθεί στα αντισταθμιστικά αντίμετρα τα οποία συνόδευαν τη μείωση των συντάξεων. Εν τέλει, το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των παρεμβάσεων κοινωνικής πολιτικής που συνοδεύουν τη μη περικοπή των συντάξεων εκτιμάται ότι υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων και των μέτρων της αύξησης των οικογενειακών επιδομάτων και της ενίσχυσης του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι»).
Ποια «αντισταθμιστικά» λείπουν
Η μη εφαρμογή του ήδη ψηφισμένου μέτρου της περικοπής των συντάξεων συνεπάγεται αυτόματα και τη μη εφαρμογή ενός σημαντικού «πακέτου» μέτρων κοινωνικής πολιτικής που είχε ψηφιστεί ταυτόχρονα, έχει συνολικό δημοσιονομικό κόστος 1,73 δισ. ευρώ και είχε ως σκοπό να λειτουργήσει αντισταθμιστικά στις σημαντικές εισοδηματικές απώλειες που θα προκαλούσε η περικοπή των συντάξεων. Τα μέτρα αυτά, τα οποία πλέον δεν πρόκειται να εφαρμοστούν, προβλέπουν:
- Επίδομα στέγασης για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα και ιδιόκτητες κύριες κατοικίες.
- Δωρεάν σχολικά γεύματα.
- Δημιουργία νέων μονάδων σχολικής εκπαίδευσης.
- Αύξηση δημοσίων επενδύσεων
- Ενίσχυση προγραμμάτων απασχόλησης του ΟΑΕΔ
- Επιδότηση συμμετοχής ασφαλισμένων στα φάρμακα.
