Διαθήκες – εξπρές για τους κληρονόμους

Διαθήκες – Μέσα σε επτά ημέρες θα γίνεται η δημοσίευση από τους συμβολαιογράφους – Οι δικηγόροι αναλαμβάνουν τις διαταγές πληρωμής – «Κόφτες» για τις υποθέσεις που φθάνουν στον Αρειο Πάγο – Τι προβλέπει ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας για να περιοριστούν οι χρονοβόρες διαδικασίες απονομής της δικαιοσύνης

Σύμφωνα με Το Βήμα , οι αγωγές που εκδικάστηκαν φέτος τον Απρίλιο, ή εκείνες που εκδικάζονται τώρα, μέσα στον Μάιο, έχουν κατατεθεί πριν από τέσσερα χρόνια, δηλαδή το 2021! Και οι αποφάσεις για αυτές αναμένεται να εκδοθούν μέσα στο 2025 ή στις αρχές του 2026.

Αυτά προκύπτουν από τα στατιστικά δεδομένα που συλλέγει τα τελευταία χρόνια το υπουργείο Δικαιοσύνης, διότι παλιότερα δεν υπήρχαν καν στατιστικά (οργανώθηκαν μετά το 2019) και καταδεικνύουν τι ακριβώς σημαίνει βραδύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης, θέμα που έχει συζητηθεί όσο κανένα για δεκαετίες, χωρίς ωστόσο ακόμα να έχει επιλυθεί.

Από τα στατιστικά προκύπτει ότι για να εκδοθεί τελεσίδικα μια απόφαση για αστικές διαφορές απαιτούνται 1.492 ημέρες, χρόνος που για την Αθήνα είναι πολύ μεγαλύτερος και υπολογίζεται κατά μέσον όρο σε τέσσερα με πέντε χρόνια.

Δηλαδή ένας πολίτης που θα προσφύγει στη Δικαιοσύνη για οποιοδήποτε θέμα αστικής φύσεως, διεκδικήσεις για ακίνητα, κληρονομικά θέματα, εμπορικές συμβάσεις και πολλά άλλα, θα περιμένει μια πενταετία για την απόφαση.

Δείτε επίσης Πώς θα μοιράζεται μια περιουσία χωρίς διαθήκη

Στην πενταετία βέβαια δεν συνυπολογίζεται ο χρόνος αν η υπόθεση, κάτι που συμβαίνει συνήθως, φθάσει σε παραπάνω στάδια της Δικαιοσύνης, ως και τον Αρειο Πάγο.

Με αυτά τα δεδομένα, που σηματοδοτούν τεράστιο κόστος για τους πολίτες και μεγάλο φρένο για επενδύσεις, οικονομικής φύσεως έργα και λοιπά, το υπουργείο Δικαιοσύνης επιχειρεί με νέο νομοσχέδιο που θα δοθεί σε λίγες ημέρες στη δημόσια διαβούλευση να βελτιώσει τους χρόνους απονομής της δικαιοσύνης, σε μια προσπάθεια οι δικαστικές διαδικασίες να τρέχουν πιο γρήγορα.

Το νομοσχέδιο αυτό δεν είναι ένα τυχαίο νομοσχέδιο. Είναι ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας που περιλαμβάνει σωρεία νέων διατάξεων για την οργάνωση και την εκδίκαση των αστικών υποθέσεων, η ψήφιση του οποίου εκτιμάται ότι θα γίνει στις αρχές Ιουλίου, πριν κλείσει η Βουλή για το καλοκαίρι, για να αρχίσει να εφαρμόζεται με το που θα ανοίξουν τα δικαστήρια το φθινόπωρο και συγκεκριμένα από τις 16 Σεπτεμβρίου.

Στη λογική της ταχύτερης απονομής της δικαιοσύνης στο νέο νομοθέτημα περιλαμβάνεται διάταξη που αφορά τις διαθήκες, οι οποίες σήμερα για να δημοσιευθούν απαιτείται χρόνος που φθάνει ως τους 30 μήνες. Με τις νέες διατάξεις τη δημοσίευση των διαθηκών θα κάνουν οι συμβολαιογράφοι σε ειδική πλατφόρμα που θα λειτουργεί και θα ελέγχει ο συμβολαιογραφικός σύλλογος.

Η πρόβλεψη για τον χρόνο δημοσίευσης μιας διαθήκης με το νέο σύστημα εκτιμάται, όπως δηλώνει στο «Βήμα» ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, που σηκώνει και το βάρος της νομοθέτησης του νέου Κώδικα, σε επτά ημέρες. Αν αυτό πράγματι λειτουργήσει και επιτευχθεί, θα μιλάμε για θαύμα!

Εκτός όμως από τις διαθήκες, τη δημοσίευση των οποίων αναλαμβάνουν οι συμβολαιογράφοι, με το νέο νομοθέτημα οι δικηγόροι αναλαμβάνουν τις διαταγές πληρωμής. Στους δικηγόρους άλλωστε έχουν μεταβιβαστεί ήδη από πέρυσι πολλές υποθέσεις, που μέχρι πρότινος πήγαιναν στα δικαστήρια, όπως οι προσημειώσεις υποθηκών και άλλες, μέτρο που έχει περπατήσει και έχει αποσυμφορήσει σημαντικά τα δικαστήρια.

Στην ίδια κατεύθυνση της αποσυμφόρησης, εκτιμάται από τον κ. Μπούγα, ότι θα λειτουργήσουν και οι ρυθμίσεις του νέου Κώδικα που περιορίζουν τον όγκο των υποθέσεων που φθάνουν σήμερα στον Αρειο Πάγο, υποθέσεις ήσσονος σημασίας που έχουν μετατρέψει το ανώτατο δικαστήριο σχεδόν σε Πρωτοδικείο.

Ετσι, υποθέσεις με οικονομικό αντικείμενο ως 80 χιλιάδες ευρώ, που θα εκδικάζονται στο εξής από τα Πολυμελή Πρωτοδικεία, δεν θα φθάνουν παρά μόνον κατ’ εξαίρεση στον Αρειο Πάγο. Επίσης θα προβλέπεται ένα ισχυρό φίλτρο για να εκδικαστεί μια υπόθεση από το ανώτατο δικαστήριο, καθώς θα υπάρχει εισηγητής σε κάθε υπόθεση, που θα αποφαίνεται αν πρέπει να προχωρήσει σε δίκη μια υπόθεση ή όχι.

Και κάτι ακόμα σημαντικό. Οι δικαστές θα υποχρεώνονται να αποφασίζουν άμεσα, μόλις χρεώνονται μια υπόθεση, αν υπάρχει τυπικό πρόβλημα, δηλαδή λείπει κάποιο χαρτί, δεν έχει γίνει κάποια απαραίτητη ενέργεια, δεν έχει τηρηθεί κάποια προθεσμία, ώστε αυτές οι τυπικές παραλείψεις να θεραπεύονται άμεσα και να μη φθάνει μια υπόθεση, όπως γίνεται πολύ συχνά μέχρι σήμερα, να απορρίπτεται για τυπικούς λόγους μετά από χρόνια.

Παράλληλα, το σχέδιο που επεξεργάζεται η Ομάδα Εργασίας υπό τον υφυπουργό Γιάννη Μπούγα προβλέπει τον ορισμό της ημέρας που θα εκδικαστεί μια υπόθεση αμέσως με την κατάθεση της αγωγής. Η συγκεκριμένη αλλαγή, σε συνδυασμό με την απαγόρευση αναβολής της συζήτησης και την τήρηση των προθεσμιών για τις επιδόσεις – εθνικές ή διασυνοριακές – εκτιμάται ότι θα επιφέρει δύο κρίσιμα αποτελέσματα: οι διάδικοι-πολίτες να γνωρίζουν εξαρχής πότε ακριβώς θα συζητηθεί η υπόθεσή τους και να προσκομίζουν μέσα σε συγκεκριμένες προθεσμίες ό,τι χρειάζεται για να κριθεί το αίτημά τους.

Οι επικείμενες αλλαγές πάντως εκτιμάται ότι θα αποδώσουν, με το δεδομένο πως έχει αυξηθεί σημαντικά και ο αριθμός των δικαστών σε όλη την επικράτεια, αλλά κυρίως στα μεγάλα δικαστήρια μετά την ενσωμάτωση περίπου 900 πρώην ειρηνοδικών στον βασικό κορμό της πολιτικής δικαιοσύνης.

Απόδοση δικαστών

Πάντως από τα στατιστικά του υπουργείου προκύπτει ότι η απόδοση των δικαστών στις αστικές υποθέσεις είναι για το Πρωτοδικείο της Αθήνας κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, όπου εκδίδονται 120 ως 140 αποφάσεις ανά δικαστή στον χρόνο. Στην Αθήνα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, πολλοί δικαστικοί εκδίδουν εξήντα αποφάσεις τον χρόνο, ενώ υπάρχουν και άλλοι που φθάνουν με τον ευρωπαϊκό όρο εκδίδοντας 120 με 140 αποφάσεις.

Το συμπέρασμα πάντως είναι πως η δικαιοσύνη και στο πεδίο των αστικών διαφορών είναι εξαιρετικά αργή, προκαλώντας τεράστιο κόστος σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Οι νέες ρυθμίσεις που θα εφαρμοστούν από τον Σεπτέμβριο θα αποδώσουν αποτελέσματα σε έναν και πλέον χρόνο. Δηλαδή το 2027…

Σε κάθε περίπτωση, η αργή απονομή της δικαιοσύνης, πέραν του κόστους που συνεπάγεται για τους πολίτες και την εθνική οικονομία και ανάπτυξη, μας κοστίζει και δεκάδες καταδίκες κάθε χρόνο από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς οι περισσότερες καταδίκες της χώρας μας είναι για αυτό τον λόγο. Με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, που έχει εκπονήσει σχετική μελέτη, κατέχουμε τη θλιβερή 146η θέση στην παγκόσμια κατάταξη στους ρυθμούς απόδοσης της δικαιοσύνης.

Δείτε επίσης Διαθήκες: Έρχονται μεγάλες αλλαγές